Làng Nghề Đồ Gỗ Hải Minh Hải Hậu Nam Định

Hải Minh là 1 xã nằm phía Bắc của huyện Hải Hậu, nơi đây nổi tiếng nghề truyền thống đồ gỗ mỹ nghệ giả cổ, làng nghề kèn đồng, nghề cây xanh,… Con người trong xã chủ yếu theo đạo Thiên Chúa, nơi đây có tới 13 nhà thờ lớn nhỏ và 1 chùa Phúc Hải. 

1. Đôi nét về làng nghề Hải Minh

1.1 Lịch sử hình thành xã Hải Minh

Hải Minh xưa kia là mảnh đất bãi bồi cạnh dòng sông Ninh Cơ, xung quanh cỏ dại mọc um tùm. Trong gai đoạn 1485 – 1486 xuất hiện 4 cụ tổ đã đến vùng đất trên khai hoang lập ấp và sinh sống ở đây, hình thành lên Phú Cường Ấp – là ấp đầu tiên xã quần Anh và cũng là ấp đâu tiên của huyện Hải Hậu thời bấy giờ. Về sau Phú Cường ấp còn có thêm 5 cụ tổ khác cùng xuống khai phá mảnh đất phì nhiêu đầy màu mỡ, cùng sinh sống và mở rộng vị trí tạo thành Quần Cường ấp. 

Cổng chào xã Hải Minh – Hải Hậu – Nam Định (ảnh chụp năm 2017)

Năm 1497 dưới thời vua Lê Hồng Đức, tứ tổ chuyển xuống định cư ở làng Trúc Mô (hiện nay là xóm 2 xã Hải Minh). Năm 1511 thời vua Lê Tông Dực thành lập xã Kim Đê

Thời vua Lê Trung Tòng 1533 xây dựng chùa thờ phật Phúc Hải, sau đó người dân xây dựng nhà gỗ lim 5 gian để thờ tứ tổ khai sinh ra xã Hải Minh.

Năm 1863 xã Kim Đê đổi tên thành xã Phương Đê. Ngày 23/8/1945, tại chùa Phúc Hải đã thành lập uỷ ban cách mạng lâm thời để chống giặc Pháp xâm lược dưới sự chỉ đạo của các đồng chí Đào Hồng Cẩm, Đinh Gia Lượng.

Sau cách mạng tháng 8 thành công rực rỡ, người dân xã Phương Đê (Hải Minh thời nay) được sống trong hoà bình cách mạng, hăng say lao động xây dựng tổ quốc, chính quyền mở lớp dạy chữ cho con em trong xã.

Năm 1949 xã Phương Đê được đổi thành xã Minh Khai. Năm 1956 xã Minh Khai tách ra làm hai xã: Xã Hải Minh và xã Hải Bình.Năm 1969 theo chỉ đạo của quốc hội, hai xã Hải Minh và xã Hải Bình sát nhập vào và lấy tên là xã Hải Minh.

Năm 2014 xã Hải Minh đựoc công nhận  xã đạt Nông thôn mới

1.2 Vị trí địa lý 

Xã Hải Minh là xã nhỏ phía bắc của huyện Hải Hậu, là 1 trong những xã không giáp biển và cách thành phố Nam Định 24km. Phía bắc giáp sông Ninh Cơ, bên kia bờ sông Ninh Cơ là thị trấn Cát Thành của huyện Hải Hậu. Phía Bắc và phía Nam giáp xã Hải Anh, phía tây giáp xã Trực Đại – huyện Trực Ninh.

Diện tích: xã có diện tích 8,77 km2, dân số theo thống kê năm 2022 xã có 20.657 người.

Xã chia làm 22 xã gồm: xóm 1, xóm 2, xóm 3B, xóm 3, xóm 4, xóm 5, xóm 6, xóm 7, xóm 8, xóm 9 Liên Minh, xóm 9 Tân Tiến, xóm 10 Liên Minh, xóm 10 Tân Tiến, xóm 30, xóm 31, xóm 32, xóm 33, xóm 34, xóm 35, xóm 36, xóm 37, xóm Bắc Hải và xóm Gò.

Bản đồ địa chính xã Hải Minh – Hải Hậu – Nam Định năm 2024 (ảnh chụp từ google map)

1.3 Văn Hoá

Xã Hải Minh dân số trên 60% theo đạo Công Giáo, nơi dây gồm rất nhiều nhà thờ Thiên Chúa với công trình mang tính cổ kính hoặc đồ sộ theo lối phương tây. Tổng xã 13 nhà thờ Công Giáo đó là: nhà thờ xứ Phạm Pháo, nhà thờ xứ Tân Bồi, nhà thờ xứ Nam Hoà, nhà thờ xứ Trại Đáy, nhà thờ giáo họ Phương Đê, nhà thờ giáo họ Trung Hoà, nhà thờ giáo họ Phương Minh, nhà thờ giáo họ Phương Nam, nhà thờ giáo họ thánh Phero, nhà thờ giáo họ An Hoà, nhà thờ giáo họ Đông Hoà, nhà thờ giáo họ Tây Hoà, nhà thờ giáo họ Bắc Bồi.

Nhà thờ giáo xứ Phạm Pháo – xã Hải Minh Hải Hậu Nam Định 

Cộng đồng Thiên Chúa giáo trong xã rất đoàn kết và ngày càng phát triển, các ngày lễ kinh, tuần chầu của giáo phận tổ chức rất quy mô, các đoàn kèn của các giáo xứ, giáo họ phục lễ được nhiều người biết đến.

Nhà thờ giáo xứ Trại Đáy – xã Hải Minh Hải Hậu Nam Định 

Trong xã có 1 chùa Phúc Hải xây dựng thời vua Lê Trung Tòng đề thờ phật, nơi đây cũng là nơi thành lập uỷ ban cách mạng lâm thời xã Hải Minh ngày 28/03/1945. Chùa mởi hội hàng năm từ ngày 1 đến 3 tháng 3 âm lịch.

Chùa Phúc Hải tại xã Hải Minh – Hải Hậu – Nam Định 

Con người Hải Minh hiền lành, chịu khó học hỏi và lao động hăng say, hoạt bát trong xây dựng và linh hoạt nhất trong huyện Hải Hậu. 

1.4. Kinh Tế – Xã Hội

Hải Minh được biết đến rất nhiều ngành nghề như trồng lúa, đồ gỗ mỹ nghệ, nghề cây cảnh, nghề kèn đồng… Nghề đồ gỗ mỹ nghệ là nghề truyền thống đã có từ hàng 100 năm ở Hải Minh, với tinh thần chịu khó làm việc và học hỏi hăng say đã giúp nghề đồ gỗ mỹ nghệ làng nghề đồ gỗ Hải Minh trở nên nổi tiếng toàn quốc, nổi tiếng với kỹ thuật làm đồ gỗ giả cổ, nét đục, chạm trổ theo lối cổ sắc nét và tinh tế, mộng gỗ chắc chắn và thẩm mỹ mà ít làng nghề đồ gỗ có thể làm được.

Sập và tủ chè khảm ốc theo lối cổ được thực hiện bởi nghệ nhân làng nghề đồ gỗ Hải Minh 

Xã hiện tại có 2 cụm công nghiệp làng nghề. Cụm công nghiệp làng nghề 1 xã Hải Minh diện tích khoảng 4 ha do xã đầu tư để mở rộng cho mọi người sản xuất và chế biến đồ gỗ mỹ nghệ. Cụm công nghiệp làng nghề 2 Hải Minh với diện tích khoảng 3 ha do công ty cổ phần mỹ nghệ Hải Minh là chủ đầu tư, nơi đây gồm những cơ sở vệ tinh giúp quảng bá các mặt hàng đồ gỗ mỹ nghệ, cây cảnh để tiếp cận được nhiều người hơn, từ trong nước tới khách nước ngoài.

Xã Hải Minh được biết đến là cái nôi kèn đồng, nghề sửa chữa kèn đồng có từ lâu do gia đình cụ Nguyễn Văn Biên đem về, các con của cụ nối nghiệp nghề, với tinh thần chịu khó học hỏi đã đem nghề sửa kèn nổi tiếng toàn quốc, kinh doanh kèn ngày càng mở rộng, tạo công ăn việc làm cho một lượng người nhất định trong xã.

Hội kèn đồng giáo xứ Trại Đáy giao lưu với hội nhạc sĩ Việt Nam năm 2019 

Bài kèn: hallelujah – hội kèn giáo xứ Trại Đáy biểu diễn tại liên hoan tiếng kèn đồng toàn quốc lần thứ II tại Hà Nội

Cộng đồng người công giáo đông đảo, các đoàn hội kèn của nhà thờ được thành lập để phục vụ thánh lễ. Tinh thần hăng say học hỏi, các đoàn kèn công giáo xã Hải Minh ngày một phát triển thăng tiến, nổi tiếng gần xa từ những bài công giáo tới những bài xã hội. Hội kèn hiệp nhất miền Phạm Pháo thành lập và quy tụ gần 1000 nhạc công.

1000 nhạc công quy tụ phụ vụ thánh lễ chầu lượt tại nhà thờ giáo xứ Phạm Pháo

2. Làng nghề truyền thống đồ gỗ Hải Minh

2.1 Đôi nét nghề đồ gỗ

Nghề đồ gỗ mỹ nghệ là nghề thủ công mỹ nghệ sử dụng gỗ để trang trí nội thất trong nhà, qua bài tay khéo léo của người nghệ nhân, các kỹ thuật điêu khắc, chạm khắc, lắp ráp tạo nên những món đồ gỗ cao cấp.

Thợ mộc đang dựng bộ ghế móc mỏ 

Những món đồ gỗ mỹ nghệ cao cấp như những mẫu trường kỷ theo lối cổ, những bộ ghế salon khoe gỗ như bộ minh đào, các mẫu bàn ghế tần thuỷ hoàng hay những chiếc sập ngồi, sập thờ gia tiên phục vụ trong phòng thờ, những mẫu tủ bày đồ trang trí giúp phòng khách, phòng ngủ thêm đẹp và sang trọng, các mẫu tượng gỗ, tranh gỗ trang trí trong nhà,…

Nghề mộc đòi hỏi con người lao động tính kỷ luật cao, kiên nhẫn và khéo léo trong quá trình làm để tạo nên những món đồ mỹ nghệ đẹp. Ngày nay với sự phát triển khoa học và công nghệ, với sự giúp đỡ máy móc, đặc biệt nhờ có máy đục CNC giúp làm ra những món đồ nội thất trở nên nhanh hơn, rút ngắn thời gian, giảm giá thành sản phẩm, giúp nhiều người tiếp cận và sở hữu những món đồ gỗ mỹ nghệ cao cấp với giá thành phải chăng.

Tham khảo mẫu sập ngồi chân quỳ tại đây:

2.2 Làng nghề truyền thống đồ gỗ mỹ nghệ Hải Minh

Đồ Gỗ Hải Minh được biết đến là làng nghề gỗ làm theo mẫu cổ xưa, làng nghề sử dụng gỗ gụ là chủ đạo, các món đồ gỗ được làm dựa theo mẫu bàn ghế theo lối cổ – nét trạm trổ tinh tế, nhẹ nhàng, bàn ghế thanh thoát và trang nhã, được hoàn thiện màu cánh gián già giả cổ rất thích hợp kê không gian trưng bày theo lối xưa.

Về bàn ghế, sản phẩm chủ đạo của làng nghề truyền thống đồ gỗ Hải Minh là những mẫu bàn ghế trường kỷ, rất nhiều mẫu được cả nước đón nhận sử dụng như mẫu bộ ghế trường kỷ ngũ lân vờn cầu, trường kỷ đục tích cổ đồ cây dừa, trường kỷ đại cổ đồ móc. Những mẫu ghế giá rẻ dáng thanh thoát như trường kỷ con tiện, trường kỷ lối huế hay những mẫu trường kỷ khảm ốc theo phong cách công tử Bạc Liêu: trường kỷ tam sơn khảm ốc, trường kỷ ngũ sơn khảm ốc

Tham khảo thêm kho mẫu ghế trường kỷ khảm ốc: 

Vuốt vecly bằng tay trên bộ trường kỷ ngũ lân vờn cầu 

Mẫu sập chân quỳ theo lối cổ được con người Hải Minh nơi đây làm và hoàn thiện theo lối cổ đáp ứng được như cầu của nhiều người chơi như giá thành rẻ hơn trên chất liệu gỗ mới. 

Con người Hải Minh chịu khó, tinh thần học hỏi hăng say đã giúp nghề truyền thống đồ gỗ Hải Minh nổi tiếng trên toàn quốc, đặc biệt là kỹ thuật làm đồ gỗ theo lối cổ xưa qua bàn tay trạm khắc điêu luyện của người nghệ nhân, với con mắt nhìn đồ tinh tường đã tạo lên những món đồ gỗ giả cổ không khác gì hàng thật.

Siêng năng học hỏi, ứng dụng công nghệ máy móc, con người Hải Minh ngày càng khéo léo tạo nên những món đồ gỗ mỹ nghệ tinh xảo và độc đáo những vẫn giữ vững những kỹ thuật truyền thống làng nghề đồ gỗ, những bí quyết gia truyền tổ tiên truyền lại.

Tham khảo mẫu sập chân quỳ lối cổ tại đây: 

Nhờ vào tinh thần học hỏi và sự chăm chỉ, nghề truyền thống đồ gỗ Hải Minh đã ghi dấu ấn trong lòng người dân và trở thành một biểu tượng văn hóa của xã Hải Minh – huyện Hải Hậu. Sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ từ nghề  không chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng hàng ngày, mà còn mang giá trị nghệ thuật và truyền thống đặc biệt.

2.3 Một số hình ảnh đồ gỗ sản xuất tại làng nghề đồ gỗ Hải Minh

Bộ sập chân quỳ và tủ chè hoàn thiện theo mẫu cổ

Bộ sập + tủ chè khảm ốc 

Bộ bàn thờ gia tiên 

Bộ trường kỷ móc mỏ dáng trúc quân tử

Bộ trường kỷ sen vịt gỗ gụ

Bộ salon trúc dưa bàn tròn mặt đá tự nhiên

Giường 3 thành khảm ốc đỏ đẹp

Sập trơn vén + tủ chè cánh cong khảm đông bích

Cuốn thư ngũ phúc khảm 3 chữ Đức Lưu Quang

Tủ bày đồ hoa hồng 

Trường kỷ đục sen vịt 

Bộ ghế ăn cù lá 8 ghế 

Bộ ghế móc bành dáng tàu 

Bộ ghế louis kiểu pháp thếp vàng điểm

Sập thờ tam cấp đục mai điểu

Tủ bày đồ dáng vòm

Tủ bày đồ đục rồng gỗ gụ

Tủ chè cánh cong khảm đông bích:

Tủ rượu gỗ gụ đục tứ quý: