Chữ Phúc – Ý nghĩa của chữ Phúc trong Cuộc sống
Mỗi dịp tết đến xuân về mọi người đều chúc phúc cho nhau, chúc nhau Phúc lộc đầy nhà và nhiều nhà treo chữ Phúc để mong muốn gia đình được gặp nhiều phúc lành. Vậy Chữ phúc có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống hàng ngày?
>>Chữ Nhẫn – Ý nghĩa của chữ Nhẫn trong cuộc sống hàng ngày
>>Chữ Lộc – Ý nghĩa của chữ Lộc trong cuộc sống
>>Chữ Thọ – Ý nghĩa của Chữ Thọ trong cuộc sống hàng ngày
>>Tìm hiểu về tục treo tranh Chữ của người Việt
>>Trường kỷ là gì? Các phân loại, phân biệt Trường kỷ, Phương kỷ, Đoản kỷ
Phúc (hay còn gọi là Phước) là biểu trưng cho sự may mắn, sung sướng và hạnh phúc. Từ ngày xưa con người đã có nhiều hình tượng biểu thị chữ phúc mà ngày nay chúng ta thường thấy trong các tài liệu nghiên cứu, các áng văn chương, trong kiến trúc, trong các vật trang trí và ngay cả trên các y phục…
Chữ Phúc nghĩa là:
Những sự tốt lành đều gọi là Phúc. Trong Kinh Thi chia ra 5 phúc: (1) Giàu 富 (2) Yên lành 安寧 (3) Thọ 壽 (4) Có đức tốt 攸好德 (5) Vui hết tuổi trời 考終命. [1] Cũng có nhiều sách nói: ngũ phúc: năm điều phúc đến nhà, là 富 phú, 貴 quý, 壽 thọ, 康 khang, 寧 ninh
Đây là một niềm ước mơ của người dân khi mùa xuân về. Nếu chiết tự chữ Phúc 福có thể thấy là toàn bộ ước mơ về một cuộc sống đủ đầy: Bên trái là bộ thị 礻- ở đây có nghĩa là kêu cầu, mong muốn thể hiện ước mơ của con người). Bên phải gồm 3 bộ chữ: Bộ miên 宀 chỉ một mái nhà – (phải có nhà để ở, an cư rồi mới lạc nghiệp). Dưới là bộ khẩu nghĩa là miệng – (trong nhà phải có người, cả gia đình sum họp vui vẻ, tiếng nói cười rộn rã, không khí gia đình phải vui tươi đầm ấm). Dưới cùng là bộ điền 田 – (có nhà rồi phải có ruộng để cày cấy sinh sống. có ruộng, có đất đai là có tất cả. Như vậy chữ phúc 福 là một ước mơ bình dị về một cuộc sống yên bình, mong sao cho gia đình có người, có nhà, nề nếp hiếu thuận, ấm êm; có ruộng để làm ăn sinh sống. Đó là ước mơ ngàn đời của những con người lao động, không mơ sự giàu sang, phú quý, mà chỉ ước mơ một cuộc sống giản dị tốt đẹp, bền lâu mãi mãi. Cuộc sống như thế chính là phúc – chỉ một chữ mà gợi lên cảnh sống yên bình, lương thiện, hiền hòa.
Cũng như câu đối, dán chữ “Phúc” cũng là một tập tục rất lâu đời trong dân gian. “Phúc” là một trong những chữ lâu đời nhất của Trung Quốc,chữ “Phúc” ngày nay, do bộ “lễ” ( 礻) và 3 chữ “nhất” (一), “khẩu” (口), “điền” (田) biểu hiện sự cầu mong của con người, sao cho có ruộng có vườn và một đời sống no đủ.
Chữ Phúc dễ tương đồng với chữ PHÚ 富nghĩa là giàu có, của cải tiền bạc thừa thãi, dư dật. Trong” Luận Ngữ”( 論語): “Nhiễm Hữu viết: Kí thứ hĩ, hựu hà gia yên? Viết: Phú chi” 冉有曰: 既庶矣, 又何加焉? 曰: 富之 (Tử Lộ 子路) Nhiễm Hữu hỏi: Dân đông rồi, phải làm gì thêm? (Khổng Tử) đáp: “Làm cho dân giàu.”
Vì sao có chữ Phúc treo ngược, chữ Phúc treo ngược bắt nguồn từ đâu có ý nghĩa như thế nào?
Để giải thích cho thắc mắc này tôi xin được đưa ra 02 câu truyện sưu tầm để đọc giả cùng bình luận sau:
Câu truyện số 1: Đời nhà Thanh (1661-1911) về chữ phúc viết hay treo ngược. Chiều ba mươi tết, quan phủ lý của thái từ Cung Thân, cho lệnh treo chữ phúc trên những cửa chính ra vào đông cung. Có một tên lính hầu không biết chữ, treo ngược chữ Phúc. Thái từ nhìn thấy, nổi giận định trừng phạt tên lính hầu này. Quan phủ lý vốn là người giầu từ tâm, liền nghĩ ra cách gỡ tội cho tên lính hầu. Quan còn biết lòng thái tử khao khát may mắn để sớm lên ngôi báu. Ngài tâu thái tử: chữ phúc treo ngược là chữ phúc đảo, 倒, theo tiếng Trung Quốc đồng âm với chữ đáo 到, nghĩa là tới. Vậy chữ phúc treo ngược là điềm báo phúc đang tới. Thái tử hài lòng, không những không trừng phạt tên lính hầu mà còn trọng thưởng qua phủ lý và ban cho mỗi tên lính hầu năm lạng bạc. Quả là phúc đã tới với đám người này trong đêm trừ tịch đó./.
Câu truyện số 2: Có một ông vua vào đêm 30 tháng chạp vi hành xem xét cảnh dân tình ăn Tết ra sao, thấy nhà nọ treo lồng đèn kéo quân trên đó vẽ cảnh tượng chế nhạo hoàng hậu. Vua giận lắm, bèn với tay treo ngược chữ “phúc” trước nhà người ấy, cốt đánh dấu để đặng sáng mai sai quân cấm vệ đến bắt tội.
Khi trở về cung, hoàng hậu thấy vua có sắc mặt giận bèn gạn hỏi. Vua không giấu được liền kể lại sự việc. Hoàng hậu là người nhân từ nên sau đó truyền cho đám thái giám ra khỏi hoàng cung, bắt mọi nhà đều treo chữ “phúc” ngược lại. Chính nhờ đó, sáng ra quân cấm vệ không tìm được ai là người chơi đèn kéo quân nhạo báng hoàng hậu. Câu chuyện này được coi là khởi đầu của tục treo chữ phúc ngược.
Có tất cả mấy ông phúc?
Nhiều người cho rằng chỉ có 03 ông Phúc và tạo thành bộ tam đa” Phúc – Lộc – Thọ”. Nhưng trong cuộc sống hay trong các sản phẩm đồ gỗ chúng ta lại thấy nhiều nhà dán “Xuân Liên” trước cửa và để “ Ngũ phúc lâm môn” – Nghĩa là có 5 ông phúc ghé qua thăm nhà. Hay trong các sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ chúng ta cũng thấy có ngũ phúc.
Trong từ điển Hán – Việt của Đào Duy Anh có cắt nghĩa về Ngũ Phúc “Năm thứ hạnh phúc : Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh” tức là Phú là giàu, Quý là sang, Thọ là sống lâu, Khang là sức khỏe tốt hay là mạnh khỏe, Ninh là bình an.
Tóm lại trong tiếng Hán, chữ Phúc mang đến nghĩa no đầy, hạnh phúc, may mắn. Chữ Phúc lộn ngược đầu được đọc là ” phúc đảo” đồng âm với từ ” phúc đáo” nghĩa là phúc đến. Dán ngược chữ Phúc như vậy mới mang đầy đủ ý nghĩa là phúc tới, đem dán trước cửa nhà thì trở thành “phúc đáo tiền môn – phúc đến trước cửa”
Xem thêm:
>>Chữ Nhẫn – Ý nghĩa của chữ Nhẫn trong cuộc sống hàng ngày
>>Chữ Thọ – Ý nghĩa của Chữ Thọ trong cuộc sống hàng ngày
>>Tìm hiểu về tục treo tranh Chữ của người Việt
>>Trường kỷ là gì? Các phân loại, phân biệt Trường kỷ, Phương kỷ, Đoản kỷ